Hội chứng ruột kích thích (IBS) là căn bệnh rối loạn đường tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến 10-20% dân số trên thế giới. Triệu chứng của IBS bao gồm đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, đi ngoài khẩn cấp, và thay đổi thói quen đi tiêu. Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng, IBS có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

 1. Hiểu rõ – Hội chứng ruột kích thích:

 IBS là rối loạn chức năng của ruột, do sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố sinh học, tâm lý và môi trường. Các triệu chứng của IBS có thể thay đổi theo thời gian và mức độ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng sinh hoạt và làm việc của người bệnh:

• Rối loạn chức năng ruột: Nhu động ruột là các chuyển động co bóp giúp di chuyển thức ăn qua đường tiêu hóa. Ở người bệnh IBS, nhu động ruột có thể quá nhanh (gây tiêu chảy) hoặc quá chậm (gây táo bón).
• Thay đổi hệ vi sinh đường ruột: Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến vi khuẩn ruột bao gồm sử dụng kháng sinh, chế độ ăn uống không lành mạnh, căng thẳng và thay đổi nội tiết tố. Những thay đổi này có thể làm tăng nguy cơ mắc IBS.
• Yếu tố tâm lý: Căng thẳng và lo âu có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa bằng cách kích thích sản xuất hormone căng thẳng, làm thay đổi nhu động ruột và tăng độ nhạy cảm của ruột. Điều này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của IBS. Trầm cảm: Trầm cảm có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ mắc IBS và có thể làm cho các triệu chứng của IBS trở nên tồi tệ hơn.

 2. Biểu hiện

Biểu hiện rõ nhất ở hội chứng ruột kích thích là: số lần đi ngoài trong ngày nhiều >3 lần/ ngày hoặc số lần đi ngoài trong tuần ít <1 lần/ tuần, kèm theo hình dạng phân bất thường: lỏng,.. . 

• Đau bụng: Cơn đau có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong bụng, thường liên quan đến đi tiêu và giảm bớt sau khi đi tiêu.
• Đầy hơi, chướng bụng: Cảm giác đầy bụng, khó chịu, căng tức có thể xuất hiện sau khi ăn hoặc trong suốt cả ngày.
• Thay đổi thói quen đi tiêu: Tiêu chảy hoặc táo bón, hoặc xen kẽ cả hai, có thể kèm theo đi ngoài khẩn cấp, cảm giác đi tiêu không hết.

 3. Phân loại IBS:

IBS Dạng Tiêu Chảy (IBS-D):

• Nguyên nhân:
  • Rối loạn hệ thống thần kinh ruột: Hệ thống thần kinh ruột quá nhạy cảm với yếu tố kích thích, khiến ruột co thắt mạnh hơn bình thường, đẩy thức ăn qua ruột nhanh hơn, dẫn đến tiêu chảy.
  • Thay đổi vi sinh đường ruột: Sự mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong đường ruột có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy.
  • Yếu tố di truyền: Nếu bố mẹ hoặc anh chị em bạn mắc IBS, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Cách nhận biết:
  • Tiêu chảy thường xuyên, phân lỏng hoặc loãng nước.
  • Đau bụng, chuột rút, cảm giác đi đại tiện chưa hết.
  • Tiêu chảy có thể xuất hiện sau khi ăn, khi căng thẳng hoặc thay đổi cảm xúc.

IBS Dạng Táo Bón (IBS-C):

• Nguyên nhân:
  • Rối loạn hệ thống thần kinh ruột: Hệ thống thần kinh ruột hoạt động chậm chạp, khiến ruột co bóp yếu hơn bình thường, làm chậm quá trình di chuyển thức ăn qua ruột, dẫn đến táo bón.
  • Thiếu chất xơ và chất lỏng: Chế độ ăn ít chất xơ và chất lỏng có thể khiến phân cứng và khó đi đại tiện.
  • Lối sống ít vận động: Ít vận động có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và dẫn đến táo bón.
• Cách nhận biết:
  • Táo bón thường xuyên, phân cứng, khó đi đại tiện.
  • Đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, cảm giác đại tiện không hết.
  • Có thể phải rặn mạnh khi đi đại tiện, thậm chí chảy máu hậu môn.

IBS Dạng Hỗn Hợp (IBS-M):

• Nguyên nhân:
  • Là sự kết hợp của các yếu tố gây ra IBS-D và IBS-C.
• Cách nhận biết:
  • Biểu hiện xen kẽ giữa tiêu chảy và táo bón.
  • Có thể kèm theo các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, chuột rút.

IBS Dạng Không Xác Định (IBS-U):

• Nguyên nhân:
  • Chưa được xác định rõ ràng.
• Cách nhận biết:
  • Có các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, nhưng không có biểu hiện rõ ràng theo dạng nào.

4. Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát IBS. Hãy chú ý:

• Bổ sung chất xơ: Chất xơ giúp tăng cường nhu động ruột, giảm táo bón và đầy hơi. Ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ hòa tan như yến mạch, chuối, táo, bông cải xanh,…
• Hạn chế thực phẩm FODMAP: FODMAP là nhóm carbohydrate lên men khó tiêu, có thể gây đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy ở người bệnh IBS. Cần hạn chế các thực phẩm như sữa, bánh mì, bắp cải, bông cải xanh, táo, lê,…
• Uống đủ nước: Nước giúp làm mềm phân, hỗ trợ nhu động ruột và giảm táo bón. Nên uống 2-3 lít nước mỗi ngày.
• Ăn uống đều đặn: Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa mỗi ngày thay vì 3 bữa chính để giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
• Tránh thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ: Những thực phẩm này có thể kích thích hệ tiêu hóa, làm trầm trọng hơn các triệu chứng của IBS.
• Ghi chép nhật ký ăn uống: Việc theo dõi chế độ ăn uống giúp bạn xác định những thực phẩm gây kích ứng và điều chỉnh phù hợp.

 5. Điều trị IBS như thế nào? 

Hiện tại, chưa có phương pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn IBS. Tuy nhiên, các biện pháp điều trị có thể giúp kiểm soát tốt các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Các phương pháp điều trị thường bao gồm:

• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ:

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị các triệu chứng của IBS như thuốc chống co thắt, thuốc nhuận tràng, thuốc chống tiêu chảy, hoạt chất Rifaximin,… sử dụng thuốc cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

• Liệu pháp tâm lý: giải tỏa căng thẳng:

Căng thẳng và lo âu có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng của IBS. Do đó, áp dụng các liệu pháp tâm lý như yoga, thiền định, châm cứu, hoặc tham gia các hoạt động giải trí, thư giãn là vô cùng quan trọng.

Hội chứng ruột kích thích (IBS) không chỉ đơn giản là rối loạn tiêu hóa mà còn ẩn chứa mối liên hệ phức tạp với não bộ. Hệ thống thần kinh ruột – “bộ não thứ hai” và não bộ đóng vai trò then chốt trong việc khởi phát và duy trì các triệu chứng của IBS.

• Vận động hợp lý:

Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe, giảm căng thẳng và cải thiện các triệu chứng của IBS. Hãy lựa chọn các bài tập phù hợp như đi bộ, bơi lội, yoga,…

• Theo dõi sức khỏe định kỳ:

Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các biến chứng và điều trị kịp thời.

IBS điều trị không hề dễ dàng, nhưng với sự kiên trì và áp dụng những bí quyết trên, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát hiệu quả căn bệnh này và tìm lại sức khỏe, sự tự tin trong cuộc sống.

Lưu ý:

• Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho sự chẩn đoán và điều trị của bác sĩ.
• Khi nghi ngờ mắc IBS, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám hợp lý.

Nguồn: Tổng hợp

Xem thêm

• Hoạt chất điều trị viêm gan B: Tenofovir
• Chu kỳ gây bệnh viêm gan B
• Viêm Gan B Có Lây Qua Đường Ăn Uống Không? Giải Đáp Cho Bạn!

Liên hệ với chúng tôi:

Địa chỉ: 1123/6/1G Quốc lộ 1A phường Tân Tạo, quận Bình Tân, Thành Phố Hồ Chí Minh.

Fanpage: Công ty TNHH Peace Pharma

Trang web: https://peace-pharma.com