Sỏi mật đang trẻ hóa: Nguyên nhân và 5 thói quen cần bỏ ngay để bảo vệ túi mật khỏe mạnh

Sỏi mật không còn là bệnh của người lớn tuổi. Ngày càng nhiều người trẻ bị sỏi mật do thói quen ăn uống, sinh hoạt sai lầm. Tìm hiểu 5 thói quen cần bỏ ngay để phòng ngừa sỏi mật hiệu quả.

1. Sỏi mật không còn là “bệnh của tuổi trung niên”

Nếu trước đây sỏi mật thường gặp ở người trên 40 tuổi, thì hiện nay, sỏi mật ở người trẻ đang ngày càng phổ biến.
Các nghiên cứu cho thấy, lối sống hiện đại – ăn nhanh, ít vận động, căng thẳng và sử dụng nhiều thuốc – đang khiến gan mật bị rối loạn, dịch mật dễ ứ đọng và hình thành sỏi.

Theo thống kê của các bệnh viện lớn, độ tuổi phát hiện sỏi mật đang giảm dần xuống chỉ còn 25–35 tuổi.

2. Hiểu rõ sỏi mật là gì?

Sỏi mật hình thành khi các thành phần trong dịch mật như cholesterol, muối mật và bilirubin mất cân bằng, kết tụ lại thành viên sỏi.
Sỏi có thể xuất hiện trong túi mật, ống mật chủ hoặc trong gan.
Một số triệu chứng thường gặp:

• Đau tức vùng hạ sườn phải, đặc biệt sau khi ăn nhiều dầu mỡ.

• Đầy bụng, buồn nôn, khó tiêu.

• Vàng da, vàng mắt (nếu sỏi làm tắc ống mật).

Nếu không phát hiện sớm, sỏi mật có thể gây viêm túi mật, tắc mật, nhiễm trùng đường mật, thậm chí viêm tụy cấp.

3. Nguyên nhân sỏi mật ở người trẻ – 5 “thủ phạm” hàng ngày

1. Ăn nhiều dầu mỡ, ít rau xanh

Thức ăn nhanh, chiên rán, nội tạng động vật… chứa lượng cholesterol cao khiến dịch mật bị cô đặc, dễ tạo sỏi.
Ngược lại, thiếu chất xơ từ rau củ quả khiến cơ thể khó đào thải cholesterol qua đường tiêu hóa.

2. Bỏ bữa, nhất là bữa sáng

Nhịn ăn khiến túi mật không co bóp, dịch mật ứ đọng lâu ngày sẽ kết tinh thành sỏi.
Đây là thói quen phổ biến của người trẻ, đặc biệt là dân văn phòng bận rộn.

3. Uống quá nhiều rượu bia, cà phê, nước ngọt

Các loại đồ uống kích thích này làm gan phải hoạt động quá tải, gây rối loạn bài tiết dịch mật và mất cân bằng cholesterol trong cơ thể.

4. Tự ý dùng thuốc giảm cân hoặc thuốc tránh thai

Một số thuốc làm thay đổi nồng độ cholesterol hoặc giảm khả năng co bóp túi mật, tăng nguy cơ hình thành sỏi mật nếu dùng kéo dài.

5. Thức khuya, căng thẳng kéo dài

Stress và thiếu ngủ khiến hormone cortisol tăng cao, ảnh hưởng đến chuyển hóa mỡ và hoạt động gan mật.
Cơ thể mệt mỏi, tiêu hóa chậm và dịch mật dễ ứ đọng hơn.

4. 5 thói quen cần bỏ ngay để phòng ngừa sỏi mật

1. Ăn đúng bữa – không nhịn ăn sáng

Giúp túi mật hoạt động nhịp nhàng, tránh ứ mật.
Nên ăn sáng nhẹ với ngũ cốc, trứng luộc, sữa chua, trái cây để kích thích tiêu hóa.

2. Hạn chế chất béo xấu, tăng chất xơ

Thay mỡ động vật bằng dầu thực vật, cá hồi, quả bơ.
Bổ sung rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt giúp làm loãng dịch mật, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

3. Duy trì vận động 30 phút mỗi ngày

Vận động giúp tăng lưu thông máu, cải thiện chuyển hóa mỡ và giảm tích tụ cholesterol trong túi mật.
Các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga, đạp xe, bơi lội đều mang lại lợi ích rõ rệt.

4. Uống đủ nước, hạn chế rượu bia

Uống 1,5–2 lít nước mỗi ngày giúp dịch mật loãng hơn, dễ lưu thông.
Đồng thời, nên hạn chế cà phê, nước ngọt, đồ uống có gas – vốn làm tăng nguy cơ rối loạn mật.

5. Ngủ sớm, giữ tinh thần thoải mái

Giấc ngủ đủ giúp gan tái tạo và thải độc.
Hãy cố gắng ngủ trước 23h, kết hợp thiền nhẹ hoặc nghe nhạc thư giãn để giảm stress.

5. Khi nào cần đi khám sỏi mật?

Hãy đi khám ngay nếu bạn gặp các dấu hiệu sau:

• Đau âm ỉ vùng hạ sườn phải hoặc đau sau ăn nhiều dầu mỡ.

• Buồn nôn, chướng bụng, tiêu hóa kém.

• Vàng da, vàng mắt hoặc sốt nhẹ.

Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm gan mật để phát hiện sỏi sớm, tránh biến chứng nguy hiểm.
Việc điều trị tùy theo kích thước và vị trí sỏi, có thể dùng thuốc tan sỏi, tán sỏi, hoặc phẫu thuật nội soi khi cần.

Bí quyết bảo vệ túi mật khỏe mỗi ngày

• Ăn uống lành mạnh, tránh thực phẩm chế biến sẵn.

• Giữ cân nặng hợp lý, không giảm cân quá nhanh.

• Hạn chế dùng thuốc tùy tiện.

• Thường xuyên khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra gan mật.

Túi mật khỏe – Sống nhẹ bụng mỗi ngày.
Một lối sống lành mạnh hôm nay chính là “liều thuốc” tốt nhất giúp gan mật của bạn khỏe mạnh, hệ tiêu hóa trơn tru và cơ thể tràn đầy năng lượng.